Мрежата за заштита од дискриминација континуирано ја следи работата на Народниот правобранител како национална институција за човекови права и во последните неколку години има идентификувано повеќе пречки во целокупното нејзино функционирање кои ја ослабуваат нејзината ефикасност и ефективност како институција и ја спречуваат во комплетно исполнување на нејзините надлежности. Меѓу најгорливите се недостатокот на рамномерна распределба на финансиски, на човечки и на технички ресурси, како и степенот на стручност и компетентност на значителен дел од кадарот.
Последните вести кои медиумите ги пренесоа а кои се однесуваат на работата на Народниот правобранител, односно на конфликтот меѓу Народниот правобранител Иџет Мемети и замениците-правобранители, како и на обвинувањата за омаловажување, за скратување на одморот и за одземање на други права, дури и на мобинг од страна на Правобранителот, е скандалозно и вознемирувачко. Ваквите состојби сериозно ја разнишуваат довербата на граѓаните кон институцијата и важноста на нејзината улога.
Во оваа прилика, сакаме да потсетиме дека вториот мандат на Народниот правобранител Иџет Мемети истекува на крајот на 2020 година, а согласно Законот за Народниот правобранител, Собранието е законски надлежно да покрене постапка за избор на нов Народен правобранител преку објавување на оглас најдоцна три месеци пред истекот на мандатот на актуелниот Народен правобранител.
Мрежата за заштита од дискриминација бара од Собранието изборот на Народниот правобранител да биде еден од приоритетите на новиот парламентарен состав, да биде спроведен транспарентен и фер процес на селекција на кандидатите, ослободен од влијанието на политичките партии и да биде извршен избор на компетентен и соодветен кандидат/ка. Само така ќе се обезбеди независна и стручна институција која доследно и во целост ќе може да ги оствари сите свои законски надлежности за промоција, унапредување и заштита на човековите права и слободи.
Воедно, функционалноста на институцијата зависи и од државните советници, од соработниците и од другите службеници кои се вработени во неа. Според последниот годишен извештај на Народниот правобранител за 2019 година, од 155 работни места предвидени со Правилникот за систематизација на работните места во стручната служба, во тимот на Националниот превентивен механизам, во посебните одделенија и во канцелариите на Народниот правобранител, пополнети се само 90 места, што значи дека дури 65 работни места остануваат непополнети. Мрежата за заштита од дискриминација апелира нови вработувања да бидат спроведени во најкус можен рок и нагласуваме дека при постапката не смее да се дозволат какви било партиски влијанија.
Мрежата за заштита од дискриминација искажува загриженост за фактот дека, иако Народниот правобранител како институција постои повеќе од 20 години, тој не успева да ги исполни меѓународно пропишаните критериуми за национални институциии за човекови права, како што се Париските принципи за национална институција за човекови права на ООН и Принципите за заштита и промоција на Омбудсманот на Венецијанската комисија. Да се има силна и независна институција Народен правобранител е важно и заради евроинтегративните процеси на нашата земја, затоа што ова е критериум за исполнување на основните вредности на ЕУ, за владеењето на правото и за почитувањето на човековите права. Дополнително, минатата година, Европската комисија нѐ потсети дека потребно е именување на членови на независни тела кои се засноваат врз заслуги со што ќе се осигура нивната компетентност и интегритет. Ова несомнено важи и за идниот Народниот правобранител.
Мрежата за заштита од дискриминација бара од пратениците во новиот парламантарен состав навремено да покренат соодветни постапки за избор на нов Народен правобранител и со посветеност и сериозност да изберат кандидат/ка со цел институцијата Народен правобранител да ја извршува својата функција на ефикасен, на независен и на професионален начин за сите граѓани во Република Северна Македонија и да биде вистински пример на промотор и заштитник на човековите права и слободи кога тие се повредени од јавната власт.
Скопје, 26.8.2020
Лице за контакт:
Стојан Мишев
078323191
stojanmisev@esem.org.mk
……………………………………………………………………………………………….
Rrjeti për mbrojtje nga diskriminimi kërkon zgjedhje të profesionistëve
dhe personave kompetent në institucionin Avokati i Popullit
Rrjeti për mbrojtje nga diskriminimi në vazhdimësi e vëzhgon punën e Avokatit të Popullit, si institucion kombëtar për të drejtat e njeriut dhe gjatë disa viteve të fundit ka identifikuar më shumë pengesa në funksionimin e tij të përgjithshëm, të cilat e dobësojnë efikasitetin e tij si institucion dhe e pengojnë përmbushjen e tërësishme të kompetencave të tija. Mes atyre më urgjenteve është mungesa e shpërndarjes të barabartë të resurseve financiare, njerëzore dhe teknike, si dhe shkalla e profesionalizmit dhe kompetencave të një pjesë të madhe të kuadrit.
Lajmet e fundit të cilat i përcollën mediat, ndërsa të cilat kanë të bëjnë me punën e Avokatit të Popullit, gjegjësisht konflikti mes Avokatit të Popullit, Ixhet Memeti, dhe zëvendës-ombudsmanëve, si dhe akuzat për nënvlerësim, për shkurtimin e pushimit dhe për marrjen e të drejtave tjera, bile edhe mobing nga ana e Avokatit të Popullit, është skandaloze dhe shqetësuese. Gjendja e këtillë seriozisht e lëkundin besimin e qytetarëve ndaj institucionit dhe rëndësisë së rolit të tij.
Me këtë rast, dëshirojmë të përkujtojmë se mandati i dytë i Avokatit të Popullit, Ixhet Memeti, i skadon në fund të vitit 2020, ndërsa në pëlqim me Ligjin për Avokat të Popullit, Parlamenti në pëlqim me ligjin duhet të ngrejë procedurë për zgjedhje të Avokatit të ri të Popullit përmes shpalljes, më së voni tre muaj para skadimit të mandatit të Avokatit aktual të Popullit.
Rrjeti për mbrojtje nga diskriminimi kërkon nga Parlamenti që zgjedhja e Avokatit të Popullit të jetë një nga prioritetet e përbërjes së re parlamentare, të realizohet procesi transparent dhe fer i zgjedhjes së kandidatëve, të liruar nga ndikimi i partive politike dhe të bëhet zgjedhja e kandidatit/es kompetente dhe adekuate. Vetëm në këtë mënyrë do të sigurohet institucioni i pavarur dhe profesional, i cili në mënyrë konsekuente dhe në tërësi do të mund t’i realizojë të gjitha kompetencat e veta ligjore për promovimin, avancimin dhe mbrojtjen e të drejtave dhe lirive të njeriut.
Po ashtu, funksionimi i institucionit varet edhe nga këshilltarët shtetëror, nga bashkëpunëtorët dhe nga nëpunësit tjerë të papunësuar aty. Sipas raportit të fundit vjetor të Avokatit të Popullit për vitin 2019, prej 155 vendeve të punës të parapara me Rregulloren për sistematizim të vendeve të punës në shërbimin profesional, në ekipin e Mekanizimit parandalues kombëtar, bë departamentet e veçanta dhe në zyrat e Avokatit të Popullit, janë plotësuar vetë, 90 vende, që do të thotë se 65 vende pune mbeten të paplotësuara. Rrjeti për mbrojtje nga diskriminimi bën apel që punësimet e reja të përfundojnë në afatin e shkurtë të mundshëm dhe theksojmë se gjatë procedurës nuk duhet lejuar për çfarëdo ndikimesh partiake.
Rrjeti për mbrojtje nga diskriminimi kërkon nga deputetët e përbërjes së re parlamentare që me kohë t’i nisin procedurat adekuate për zgjedhje të Avokatit të ri të Popullit dhe me përkushtim dhe seriozitet ta zgjedhin kandidatin/en , me qëllim që institucioni Avokati i Popullit ta kryejë funksionin e vet në mënyrë efikase, të pavarur dhe profesionale për të gjithë qytetarët e Republikës së Maqedonisë së Veriut dhe të jetë shembull i promovimit dhe mbrojtjes të drejtave dhe lirive të njeriut kur ato nuk respektohen nga pushteti.
Shkup, 26.08.2020
Personi për kontakt:
Stojan Mishev
078323191