Два нови случаи претставени во средата на Меѓународната конференција за СИДА во Монтреал го унапредија полето на науката за лекување на ХИВ, покажувајќи уште еднаш дека е навистина можно ослободување од телото од сите копии на одржлив вирус и дека може да се постигне и трајна вирусна ремисија.
Во еден случај, научниците објавија дека 66-годишен Американец со ХИВ веројатно бил излечен од вирусот преку трансплантација на матични клетки за лекување на рак на крвта. Пристапот кој покажа успех или очигледен успех во четири други случаи, користи матични клетки од донатор со специфична ретка генетска абнормалност што предизвикува имунолошки клетки природно отпорни на вирусот.
Во друг случај, шпанските истражувачи утврдиле дека жената која добила режим за зајакнување на имунитетот во 2006 година е во состојба на она што тие го карактеризираат како вирусна ремисија, што значи дека сè уште има одржлив ХИВ, но нејзиниот имунолошки систем ја контролира репликацијата на вирусот повеќе од 15 години.
Меѓутоа, експертите нагласуваат дека не е етички да се обиде да се излечи ХИВ преку трансплантација на матични клетки, многу токсичен и потенцијално фатален третман, кај секој кој веќе не се соочува со потенцијално фатален карцином на крвта или друга здравствена состојба што би ги направила кандидат за таков третман.
„Иако трансплантацијата не е опција за повеќето луѓе со ХИВ, овие случаи се сè уште интересни, сè уште инспиративни и ја осветлуваат потрагата по лек“, д-р Шерон Левин, специјалист за заразни болести во Институтот за инфекции и имунитет Питер Доерти во Универзитетот во Мелбурн, им изјави на новинарите на повик минатата недела пред конференцијата.
Исто така, нема гаранции за успех преку методот на трансплантација на матични клетки. Истражувачите не успеале да излечат ХИВ користејќи го овој пристап кај многу други луѓе со вирусот.
Ниту, пак е јасно дека пристапот за зајакнување на имунитетот што се користи кај шпанскиот пациент ќе функционира кај дополнителни лица со ХИВ. Научниците вклучени во тој случај изјавија за NBC News дека се потребни многу повеќе истражувања за да се разбере зошто се чини дека терапијата делувала толку добро кај жената, a не успеала кај сите учесници во клиничкото испитување освен кај неa, и како да се идентификуваат другите кај кои таа може да има слично влијание. Тие се обидуваат да утврдат, на пример дали одредени аспекти на нејзината генетика би можеле да придонесат за вирусна ремисија од третманот и дали би можеле да идентификуваат таков генетски профил кај други луѓе.
Крајната цел на полето за истражување за лекување на ХИВ е да се развијат безбедни, ефективни, толерантни и уште поважно, скалабилни терапии кои би можеле да бидат достапни за широки делови од глобалната популација на ХИВ од околу 38 милиони луѓе. Експертите од областа имаат тенденција да размислуваат во однос на децении, а не години кога се надеваат дека ќе постигнат таква цел против непријател толку сложен како овој вирус.
Новиот случај
Дијагностициран со ХИВ во 1988 година, човекот кој добил трансплантација на матични клетки е и најстарата личност до сега – 63 години и оној што живее со ХИВ најдолго за да постигне очигледен успех од матични клетки.
„Пациент од Градот на надежта“ според центарот за рак во Лос Анџелес, каде што ја примил неговата трансплантација пред 3 и пол години, веќе 17 месеци не е на антиретровирусен третман за ХИВ.
„Го набљудувавме многу внимателно и до денес не можеме да најдеме докази за реплицирање на ХИВ во неговиот систем“, – д-р Јана Диктер, вонреден клинички професор во Одделот за заразни болести во Градот Хоуп. Диктер е во тимот за лекување на пациентот и го претстави својот случај на конференцијата оваа недела.
Ова значи дека мажот нема доживеано вирусно враќање. И дури и преку ултра-чувствителни тестови, вклучително и биопсии на цревата на мажот, истражувачите не можеа да пронајдат знаци на одржлив вирус.
На човекот едно време му била дијагностицирана СИДА, што значи дека неговиот имунолошки систем бил критично потиснат. По преземањето на некои од раните антиретровирусни терапии, како што е АЗТ, кои некогаш биле препишувани како индивидуални агенси и не успеале ефикасно да го третираат ХИВ, човекот започнал високо ефективен комбиниран антиретровирусен третман во 1990-тите.
Во 2018 година, на човекот му било дијагностицирана акутна миелоидна леукемија или АМЛ. Дури и кога ХИВ е добро третиран, луѓето со вирусот сè уште се изложени на поголем ризик од мноштво на рак кои се поврзани со стареењето, вклучително и АМЛ и други видови на рак на крвта. Благодарение на ефективниот третман за ХИВ, популацијата на луѓе кои живеат со вирусот во САД постојано старее; поголемиот дел од луѓето дијагностицирани со ХИВ сега се постари од 50 години.
Тој е третиран со хемотерапија за да ја испрати неговата леукемија во ремисија пред неговата трансплантација. Поради неговата постара возраст, тој добил хемотерапија со намален интензитет за да го подготви за трансплантација на матични клетки, модифицирана терапија која постарите луѓе со рак на крвта подобро ја поднесуваат и која го намалува потенцијалот за компликации поврзани со трансплантацијата.
Потоа, човекот добил трансплантација на матични клетки од донаторот со генетска абнормалност отпорна на ХИВ. Оваа абнормалност е забележана во голема мера кај луѓето со северноевропско потекло, а се јавува со стапка од околу 1% кај оние кои потекнуваат од регионот.
Според д-р Џозеф Алварнас, хематолог од Градот на надежта и коавтор на извештајот, новиот имунолошки систем од донаторот постепено го надмина стариот – типичен феномен.
Околу две години по трансплантацијата на матични клетки, мажот и неговите лекари решиле да го прекинат неговиот антиретровирусен третман. Оттогаш тој очигледно останал без вируси. Сепак, авторите на студијата имаат намера да го следат подолго и да спроведат дополнителни тестови пред да бидат подготвени да изјават дека тој е дефинитивно излечен.